Tam adı Hüseyin Cemil Meriç olup 12 Aralık 1916 tarihinde
Hatay’da dünyaya geldi. Yedi yaşına kadar burada yaşadı ve Reyhanlı
Rüşdiyesi’nde ilkokulu bitirdikten sonra, Fransız eğitim sistemi uygulayan
Antakya Sultanisi'e devam etti. On ikinci sınıftayken siyasi bazı düşünceleri
ve yazıları nedeniyle lise diplomasını alamadan okulu terk etmek zorunda kaldı.
Bunun üzerine ailesinin desteğiyle İstanbul’da lise
öğrenimine devam etti. Girdiği bazı sosyal çevreler neticesinde başta Nazım
Hikmet olmak üzere çeşitli sol edebiyat yazarlarıyla bir araya geldi.
1937 yılında Hatay’a geri dönen Cemil Meriç, kendini
geliştirmeye devam etti. Özellikle dil ve tarih alanında kişisel okumalar
yaptı. İlkokul öğretmenliği, Türk Hava Kurumu’nda sekreterlik, belediyede
kâtiplik gibi geçici işlerde çalıştı. 1939 yılında Hatay hükümetini devirmek
iddiasıyla tutuklandı ve idam talebiyle yargılandı, iki ay sonra beraat etti.
1940'ta İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu’na
burslu olarak kabul edildi ve bu esnada yazmaya da başladı. Deneme ve makale
türündeki eserleri pek çok dergi ve gazetede yayımlandı. Daha sonra evlenip
Elazığ’a gitti, burada Fransızca
öğretmenliğine atandı. Öğretmenliği sırasında çeviri eserler üzerinde çalışmaya
başlayan Cemil Meriç, 1946 yılında İstanbul Üniversitesi’nde Fransızca okutman
olarak göreve başladı. 1974 yılında emekli olana dek burada çalıştı.
Çocukluktan itibaren ileri derece miyop olan Cemil Meriç,
yaşlılığında görme yetisini tamamen kaybetti. Bu nedenle bir süre ciddi depresyona
girse de, eşinin desteğiyle kitaplarını yazmaya devam etti. 13 Haziran 1987’de İstanbul’da
hayatını kaybetti.
ESERLERİ
İnceleme
Hint Edebiyatı (1964)
Saint Simon İlk Sosyolog, İlk Sosyalist (1967)
Bir Dünyanın Eşiğinde (1976)
Işık Doğudan Gelir (1984)
Kültürden İrfana (1985)
Deneme
Mağaradakiler (1978)
Bu Ülke (1974, 1985)
Umrandan Uygarlığa (1974)
Günlük
Jurnal I (1992)
Jurnal II (1994)
Diğer Kitapları
Kırk Ambar (1980)
Bir Facianın Hikayesi (1981)
Sosyoloji Notları ve Konferanslar (1993)